رادیوگرافی یا عکس برداری چیست
رادیوگرافی توسط متخصصان پزشکی برای تشخیص و درمان شرایط پزشکی استفاده می شود. بخش تشخیصی رادیوگرافی از تجهیزات تخصصی برای ایجاد تصاویری مانند اشعه ایکس استفاده می کند که داخل بدن انسان را نشان می دهد. اشعه ایکس را می توان روی فیلم یا به صورت تصویر کامپیوتری ثبت کرد. رادیوگرافی همچنین می تواند برای درمان بدخیمی های داخلی مانند تومورها استفاده شود. پزشکی که در این زمینه تخصص دارد رادیولوژیست نامیده می شود، در حالی که یک دستیار به عنوان یک تکنسین رادیولوژی نامیده می شود.
رادیوگرافی چیست؟
رادیوگرافی از علم تابش برای تولید تصاویری از بافت ها و اندام ها استفاده می کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد رادیوگرافی و کسانی که در این زمینه کار می کنند، ادامه مطلب را بخوانید.
برخی از کاربردها
رادیوگرافی در بسیاری از انواع معاینات و روش هایی که در آن ثبت یک تصویر ثابت مورد نظر است استفاده می شود. برخی از نمونه ها عبارتند از:
- معاینه دندانپزشکی
- بررسی قرار دادن صحیح مارکرهای جراحی قبل از اقدامات تهاجمی
- ماموگرافی
- ارزیابی های ارتوپدی
- فیلم نقطه ای یا ضبط استاتیک در طول فلوروسکوپی
- معاینات کایروپراکتیک
- آزمایش های لازم برای عمل جراحی افزایش قد
مصارف پزشکی
از آنجایی که بدن از مواد مختلف با چگالی متفاوت تشکیل شده است، می توان از پرتوهای یونیزه و غیر یونیزه برای آشکارسازی ساختار داخلی بدن بر روی گیرنده تصویر با برجسته کردن این تفاوت ها با استفاده از تضعیف استفاده کرد، یا در مورد پرتوهای یونیزه، جذب فوتون های اشعه ایکس توسط مواد متراکم تر (مانند استخوان های غنی از کلسیم). رشته ای که شامل مطالعه آناتومی از طریق استفاده از تصاویر رادیوگرافی است به عنوان آناتومی رادیوگرافی شناخته می شود.
تهیه رادیوگرافی پزشکی عموماً توسط رادیوگراف ها انجام می شود، در حالی که تجزیه و تحلیل تصویر عموماً توسط رادیولوژیست ها انجام می شود.
برخی از پرتونگاران نیز در تفسیر تصویر تخصص دارند. رادیوگرافی پزشکی شامل طیف وسیعی از روش‌ها است که انواع مختلفی از تصاویر را تولید می‌کند که هر کدام کاربرد بالینی متفاوتی دارند.
رادیوگرافی پروجکشنال
ایجاد تصاویر با قرار دادن یک جسم در معرض اشعه ایکس یا سایر اشکال پرانرژی تابش الکترومغناطیسی و گرفتن پرتو باقیمانده (یا “سایه”) به عنوان یک تصویر نهفته به عنوان “رادیوگرافی طرح ریزی” شناخته می شود. “سایه” ممکن است با استفاده از یک صفحه فلورسنت به نور تبدیل شود، که سپس روی فیلم عکاسی گرفته می شود، ممکن است توسط یک صفحه فسفر گرفته شود تا بعدا توسط لیزر (CR) “خوانده شود”، یا ممکن است مستقیما یک ماتریس را فعال کند.
آشکارسازهای حالت جامد DR – شبیه به یک نسخه بسیار بزرگ از یک CCD در یک دوربین دیجیتال عمل می کنند. استخوان و برخی از اندام‌ها (مانند ریه‌ها) به‌ویژه خود را در رادیوگرافی پروجکشن نشان می‌دهند. این یک بررسی نسبتا کم هزینه با بازده تشخیصی بالا است. تفاوت بین قطعات نرم و سخت بدن بیشتر از این واقعیت ناشی می شود که کربن در مقایسه با کلسیم دارای سطح مقطع پرتو ایکس بسیار کم است.
توموگرافی کامپیوتری
توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن (که قبلا به عنوان اسکن CAT شناخته می شد) از پرتوهای یونیزه (تابش اشعه ایکس) در ارتباط با کامپیوتر برای ایجاد تصاویری از بافت نرم و سخت استفاده می کند. اگرچه CT از مقدار بیشتری از اشعه ایکس یونیزه کننده نسبت به اشعه ایکس تشخیصی استفاده می کند، با پیشرفت تکنولوژی، میزان دوز تابش CT و زمان اسکن کاهش یافته است. معاینات سی تی به طور کلی کوتاه هستند، بسته به بافت هایی که باید دیده شوند، اغلب از عوامل کنتراست نیز استفاده می شود.
فلوروسکوپی
فلوروسکوپی اصطلاحی است که توماس ادیسون در مطالعات اولیه اشعه ایکس ابداع کرد. این نام به فلورسانسی اشاره دارد که او هنگام تماشای صفحه درخشان بمباران شده با اشعه ایکس مشاهده کرد.
این تکنیک رادیوگرافی های پروجکشن متحرک را ارائه می دهد. فلوروسکوپی عمدتاً برای مشاهده حرکت (بافت یا ماده) یا برای راهنمایی یک مداخله پزشکی مانند آنژیوپلاستی، قرار دادن ضربان ساز یا ترمیم/تعویض مفصل انجام می شود. اغلب می تواند در اتاق عمل، با استفاده از یک دستگاه فلوروسکوپی قابل حمل به نام C-arm انجام شود.
می تواند دور میز جراحی حرکت کند و تصاویر دیجیتالی برای جراح بسازد. فلوروسکوپی دوطرفه مانند فلوروسکوپی تک صفحه عمل می کند به جز برای نمایش دو صفحه به طور همزمان. توانایی کار در دو جهت برای جراحی ارتوپدی و ستون فقرات مهم است و می تواند زمان عمل را کاهش دهد.
آنژیوگرافی
آنژیوگرافی استفاده از فلوروسکوپی برای مشاهده سیستم قلبی عروقی است. کنتراست مبتنی بر ید به جریان خون تزریق می‌شود و در حین حرکت به اطراف مشاهده می‌شود. از آنجایی که خون مایع و رگ‌ها خیلی متراکم نیستند، از کنتراست با چگالی بالا (مانند اتم‌های بزرگ ید) برای مشاهده عروق تحت اشعه ایکس استفاده می‌شود.
آنژیوگرافی برای یافتن آنوریسم، نشت، انسداد (ترومبوز)، رشد عروق جدید و قرار دادن کاتتر و استنت استفاده می شود. آنژیوپلاستی با بالون اغلب با آنژیوگرافی انجام می شود.
رادیوگرافی کنتراست
این تکنیک از یک ماده رادیو کنتراست، استفاده می کند تا ساختارهای مورد نظر را به صورت بصری از پس زمینه خود متمایز کند. مواد حاجب در آنژیوگرافی معمولی مورد نیاز هستند و می توانند هم در رادیوگرافی پروجکشنال و هم در توموگرافی کامپیوتری استفاده شوند.
سایر تصویربرداری های پزشکی
به دلیل استفاده نکردن از اشعه ایکس، برخی تکنیک‌ها رادیوگرافی نیستند. روش‌های تصویربرداری مانند PET و MRI گاهی اوقات در رادیوگرافی دسته‌بندی می‌شوند، زیرا بخش رادیولوژی بیمارستان‌ها همه اشکال تصویربرداری را مدیریت می‌کنند. درمان با استفاده از پرتو درمانی به عنوان رادیوتراپی شناخته می شود.
خطرات و مزایا
رادیوگرافی نوعی روش اشعه ایکس است و خطرات مشابهی با سایر روش های اشعه ایکس دارد. دوز تابشی که بیمار دریافت می کند بسته به روش متفاوت است، اما به طور کلی کمتر از میزان اشعه دریافتی در طی مراحل فلوروسکوپی و توموگرافی کامپیوتری است. خطرات عمده مرتبط با رادیوگرافی اندک است. برخی از این خطرات عبارتند از:
- ابتلا به سرطان ناشی از تشعشع،
- آب مروارید،
- ایجاد اختلال در رشد یا تکامل جنین (نقص تراتوژنیک) هنگامی که بر روی یک بیمار باردار یا در دوره باروری انجام می شود.
هنگامی که فردی نیاز پزشکی دارد، مزایای رادیوگرافی بسیار بیشتر از خطر سرطان مرتبط با این روش است. حتی زمانی که رادیوگرافی از نظر پزشکی ضروری است، باید از کمترین نوردهی ممکن و حداقل تعداد تصاویر استفاده کرد. در بیشتر موارد، بسیاری از خطرات احتمالی را می توان با محافظ مناسب کاهش داد یا از بین برد.
تکنسین های رادیولوژی
طبق گفته انجمن متخصصان رادیولوژی آمریکا (ASRT)، یک متخصص رادیولوژی بخشی از یک تیم پرسنل پزشکی است که مسئول گرفتن تصاویر تشخیصی و انجام درمان های پرتودرمانی است. این متخصصان در تعدادی از زمینه های اصلی که برای رادیوگرافی مهم هستند، آموزش دیده اند، از جمله موارد زیر:
- موقعیت یابی بیمار
- آناتومی
- پروتکل های تجهیزات
- ایمنی در برابر اشعه
- حفاظت در برابر اشعه
- مراقبت از بیمار
رادیولوژیست ها
بخش مهم دیگر تیم پرسنل پزشکی رادیوگرافی، رادیولوژیست است. رادیولوژیست یک پزشک است و معمولاً در بخش تصویربرداری تشخیصی کار می کند. بسیاری از رادیولوژیست ها در زیر تخصص های رادیوگرافی تخصص دارند.
رادیولوژیست ها و تکنسین های رادیولوژی ممکن است در زمینه خاصی از رادیوگرافی تخصص داشته باشند. در زیر لیستی از برخی از تخصص های این رشته آمده است:
- رادیولوژی تشخیصی
- رادیولوژی عروقی و اینترونشنال
- تشعشع انکولوژی
- رادیولوژی کودکان
- رادیولوژی هسته ای
- داروی درد
- رادیولوژی عصبی
