شکستگی تنه استخوان بازو یکی از انواع شکستگیهای شایع است که حدود پنج درصد (یک بیستم) از کل شکستگیهای بدن را شامل میشود. این نوع شکستگی در کودکان، کمتر از شکستگی ساعد رخ میدهد.
- مکانیسم و علل شکستگی
- علائم شکستگی تنه استخوان بازو
- آسیب عصبی همراه با شکستگی
- روشهای تشخیص شکستگی استخوان بازو
- مراقبتهای اولیه برای شکستگی تنه استخوان بازو
- اقدامات فوری در محل حادثه
- درمانهای غیر جراحی برای شکستگی بازو
- درمان جراحی شکستگی تنه استخوان بازو
- مراقبتهای پس از جوش خوردن شکستگی
- استفاده از اکسترنال فیکساتور
- عوارض شکستگیهای تنه استخوان بازو
- جوش نخوردن شکستگی استخوان
- بد جوش خوردن شکستگی استخوان
- عفونت استخوان
مکانیسم و علل شکستگی
مکانیسم اصلی شکستگی بازو، افتادن بر روی دست کشیده است. هنگام سقوط، فرد به طور غیر ارادی دست خود را به جلو میبرد و در حالت کشیده قرار میدهد. با برخورد دست به زمین، نیروی وارد شده به دست و سپس به بازو منتقل میشود و باعث شکستگی میگردد. علاوه بر این، تصادفات رانندگی و سقوط از ارتفاع نیز از دیگر علل شکستگی بازو هستند. این نوع شکستگی معمولاً در یک سوم میانی استخوان بازو رخ میدهد.
علائم شکستگی تنه استخوان بازو
علائم شکستگی بازو معمولاً واضح و قابل تشخیص هستند. در لحظه ضربه و شکستگی، بیمار ممکن است صدای شکستگی را بشنود یا احساس کند و بلافاصله درد شدیدی را در بازو تجربه کند. بازو پس از شکستن تغییر شکل داده، متورم شده و پوست در محل شکستگی به تدریج کبود میشود. همچنین بیمار درد شدیدی را در محل شکستگی احساس میکند که با حرکت دادن بازو تشدید میشود. اغلب بیماران سعی میکنند با دست سالم خود، بازو و ساعد طرف آسیبدیده را حمایت کنند.
آسیب عصبی همراه با شکستگی
در برخی موارد شکستگی بازو، به علت نزدیکی عصب رادیال به استخوان، فلج شدن این عصب رخ میدهد. فلج شدن عصب رادیال میتواند خود را به صورت کاهش حس در پشت دست و عدم توانایی در بالا بردن مچ دست و انگشتان نشان دهد.
روشهای تشخیص شکستگی استخوان بازو
در شکستگیهای بازو، به ویژه در قسمتهای پایینی آن، احتمال آسیب به عصب رادیال وجود دارد. پزشک در جریان معاینه، کارکرد این عصب را با دقت بررسی میکند. بیمار از نظر توانایی حرکت دادن انگشتان و مچ دست و همچنین حس لامسه پشت دست مورد ارزیابی قرار میگیرد.
برای تشخیص دقیق شکستگی و شکل آن، از رادیوگرافی استفاده میشود. رادیوگرافی ساده عمدتاً برای تایید شکستگی بازو به کار میرود. همچنین، پزشک ممکن است برای اطمینان از عدم آسیب به شانه و آرنج، از این نواحی نیز عکسبرداری کند.
مراقبتهای اولیه برای شکستگی تنه استخوان بازو
وقتی با فردی مواجه میشوید که دچار شکستگی بازو شده است، ابتدا باید اطمینان حاصل کنید که وی از صحنه تصادف دور شده و در معرض خطر بیشتری قرار ندارد. در صورت مشاهده خونریزی شدید یا احتمال شکستگیهای دیگر در بدن، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. اگر سر استخوان شکسته از زخم بیرون زده است، سعی نکنید آن را به داخل زخم بازگردانید.
اقدامات فوری در محل حادثه
اطمینان حاصل کنید که تنفس و نبض بیمار به درستی انجام میشود. در صورت وجود تورم یا خونریزی، با فشار ملایم و بالا بردن عضو آسیبدیده نسبت به سطح قلب، خونریزی و تورم را کاهش دهید. همچنین، زخمهای احتمالی را با پارچه تمیز یا گاز بپوشانید تا از آلودگی بیشتر جلوگیری شود. بازوی شکسته را با استفاده از پارچهای به گردن ببندید و آن را نسبت به تنه بیحرکت نگه دارید. سپس فرد آسیبدیده را به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل کنید.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا و یا از طریق واتساپ اقدام کنید.
درمانهای غیر جراحی برای شکستگی بازو
در بسیاری از موارد، شکستگیهای بازو بدون نیاز به عمل جراحی قابل درمان هستند. این درمانها معمولاً شامل استفاده از گچگیریهای خاص مانند “گچ آویزان” (Hanging cast)، آتل گچی به شکل U-Slab، یا اسپلینتهای بازویی است. گچگیری، متداولترین روش درمان غیر جراحی برای شکستگیهای بازو به شمار میرود.
استفاده از گچ گیری در درمان شکستگی تنه استخوان بازو
گچ گیری یکی از روشهای رایج برای درمان شکستگی بازو است. در این روش، بازو و ساعد بیمار تا کف دست با گچ پوشانده میشوند. مفصل آرنج بیمار در حالت ۹۰ درجه خم قرار داده میشود، در حالی که مفصل مچ دست بدون انحراف و در وضعیت مستقیم باقی میماند. گچ دور ساعد با یک نوار پارچهای به گردن بیمار آویزان میشود.
مکانیسم و هدف گچ گیری
هدف اصلی این گچ، جدا کردن قطعات شکسته شده بازو و جااندازی شکستگی به وسیله وزن خود گچ است. این فرآیند زمانی بهترین کارایی را دارد که بیمار در حالت ایستاده یا نشسته باشد، زیرا وزن گچ باعث میشود قطعات شکسته از هم فاصله گرفته و به درستی جا بیفتند.
دستورالعملهای مراقبتی برای بیمار
در دو هفته اول درمان، توصیه میشود که بیمار همواره در حالت ایستاده یا نشسته باشد و حتی در حالت نیمه نشسته بخوابد. همچنین بیمار باید از باز کردن گچ از گردن خود خودداری کند. بعد از سه هفته، قطعات شکسته به هم میچسبند و دیگر نسبت به هم حرکت نمیکنند.
مراحل بعدی درمان
پس از حدود یک ماه، پزشک معالج گچ را برداشته و یک بریس پلاستیکی مخصوص به دور بازو میبندد. استفاده از این بریس به بیمار اجازه میدهد که مچ دست و آرنج خود را حرکت دهد. درمان کامل شکستگی معمولاً طی یک و نیم تا دو ماه انجام میشود. بعد از این دوره، بیمار باید مراقبتهای لازم را ادامه دهد تا از ضربه مجدد به بازو جلوگیری شود.
استفاده از آتل یا اسپلینت به جای گچ
در برخی موارد، به جای استفاده از گچ آویزان، از آتل یا اسپلینت گچی برای درمان اولیه شکستگی بازو استفاده میشود.
اقدامات پس از گچ گیری در درمان شکستگی بازو
در صورت انتخاب درمان غیر جراحی، پزشک در چند هفته اول درمان، به طور هفتگی عکسبرداری از بازوی شما انجام میدهد. این امر به دلیل احتمال جابجایی قطعات شکسته پس از آغاز درمان است. در صورتی که جابجایی در حد قابل قبولی باشد، درمان غیر جراحی ادامه یافته و در غیر این صورت، پزشک ممکن است عمل جراحی را پیشنهاد دهد.
پیگیری درمان و احتمال جابجایی قطعات
احتمال جابجایی ثانویه قطعات شکسته تا سه هفته پس از شکستگی وجود دارد. به همین دلیل، پزشک تا سه هفته پس از شکستگی، به صورت هفتگی عکسبرداری از محل شکستگی انجام میدهد. اگر در این مدت قطعات شکسته جابجایی نداشته باشند، احتمال جابجایی در آینده بسیار کم است.
مراقبتهای لازم در طول درمان
جوش خوردن شکستگی بازو ممکن است چند هفته تا چند ماه زمان ببرد. در این مدت، انقباض مکرر عضلات بازو بسیار مهم است و باید تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپ انجام شود. همچنین، باید به تدریج حرکات شانه و آرنج آغاز شود تا از خشکی مفاصل جلوگیری شود. زمان و نحوه این حرکات توسط پزشک تعیین میشود.
توجهات خاص در رابطه با جااندازی قطعات شکسته
در جااندازی بسته، قطعات شکستگی معمولاً به صورت دقیق کنار هم قرار نمیگیرند و نیازی به این کار نیست. حتی اگر در رادیوگرافیهای بعدی متوجه شوید که قطعات در جای خود نیستند، نباید نگران شوید و باید به ارزیابی پزشک معالج خود اعتماد کنید.
شکستگی بازو حتی با مقداری جابجایی به درستی جوش میخورد و تأثیری بر شکل ظاهری یا عملکرد بازو نمیگذارد. گاهی اوقات، پذیرش مقداری جابجایی بهتر از انجام عمل جراحی است. البته باید توجه داشت که هر میزان جابجایی قابل قبول نیست و در مواردی که جابجایی بیش از حد معمول باشد، انجام عمل جراحی ضروری است.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا و یا از طریق واتساپ اقدام کنید.
درمان جراحی شکستگی تنه استخوان بازو
در اکثر موارد، شکستگی تنه استخوان بازو میتواند بدون نیاز به جراحی و تنها با استفاده از گچ گیری یا بریس درمان شود. با این حال، گاهی اوقات پزشک ممکن است تصمیم به استفاده از جراحی بگیرد. مهمترین دلایل این تصمیم عبارتند از:
- ناموفق بودن جااندازی بسته و ناتوانی درمان غیر جراحی در جوش خوردن شکستگی در وضعیت مناسب.
- وجود شکستگی در کنار سایر آسیبهای بدنی یا شکستگی در اندامهای دیگر.
- شکستگی همراه با مشکلات عصبی یا عروقی.
- شکستگیهای باز.
روشهای درمان جراحی
درمان جراحی معمولاً شامل جااندازی باز شکستگی و ثابت کردن قطعات شکسته با پیچ و پلاک است. پس از جراحی، بیمار معمولاً میتواند از روز بعد شانه و آرنج خود را حرکت دهد. انجام این حرکات چند روز پس از جراحی ضروری است تا از محدودیت دامنه حرکتی مفاصل شانه و آرنج جلوگیری شود. تا زمانی که پزشک اجازه ندهد، بیمار نباید با اندام آسیبدیده چیزی بلند کند، اما باید حرکات مفاصل را انجام دهد.
توانایی بلند کردن اجسام پس از جراحی
معمولاً پس از گذشت چند ماه از جراحی، محل شکستگی به قدری محکم میشود که بیمار میتواند اشیاء را با اندام آسیبدیده بلند کند. انجام فعالیتهای سنگینتر معمولاً به گذشت حداقل شش ماه زمان نیاز دارد.
مراقبتهای پس از جوش خوردن شکستگی
پس از جوش خوردن شکستگی، معمولاً نیازی به خارج کردن پیچ یا پلاک از بازو نیست، مگر در موارد خاصی که پزشک تعیین میکند. در برخی موارد، ممکن است برای درمان از نیل یا میله داخل استخوانی (Intramedullary nail) استفاده شود. در این روش، جااندازی بسته انجام میشود و یک میله فلزی طولانی از طریق یک شکاف کوچک در ناحیه شانه یا آرنج وارد کانال مدولری استخوان بازو میشود و ممکن است با چند پیچ به استخوان بازو متصل شود.
استفاده از اکسترنال فیکساتور
گاهی اوقات، برای درمان شکستگیهای تنه استخوان بازو، از اکسترنال فیکساتور استفاده میشود. این وسیله بخصوص در درمان شکستگیهای باز تنه استخوان بازو و یا شکستگیهایی که همراه با عفونت هستند، به کار میرود.
عوارض شکستگیهای تنه استخوان بازو
شکستگی تنه استخوان بازو معمولاً بدون بروز مشکلات خاصی بهبود مییابد، اما گاهی عوارض احتمالی نیز وجود دارند. مهمترین این عوارض عبارتند از:
آسیب عصبی
آسیب به عصب رادیال در حدود ده درصد شکستگیهای بازو رخ میدهد. عصب رادیال که به نیمه میانی و دورتر استخوان بازو نزدیک است، در هنگام شکستگی به راحتی میتواند آسیب ببیند. نشانه اصلی آسیب عصب رادیال، فلج شدن عضلات بالابرنده مچ و انگشتان دست و کاهش حس لمس در پوست پشت دست است.
درمان آسیب عصب رادیال
درمان اولیه آسیب عصب رادیال پس از شکستگی بازو، انتظار و مراقبت است، چرا که بسیاری از این آسیبها نوروپارکسی هستند و خود به خود بهبود مییابند. اگر پزشک پس از گذشت زمان مشخصی بهبودی را مشاهده نکند، اقدام به جراحی میکند. در جراحی، محل آسیب عصب نمایان شده و در صورت نیاز ترمیم میشود.
انتقال تاندون در صورت ناموفق بودن ترمیم عصب
اگر ترمیم عصب امکانپذیر نباشد، روش دیگر درمانی انتقال تاندون است. در این روش، پزشک جراح محل اتصال برخی از تاندونهای اندام فوقانی را تغییر میدهد تا امکان انجام حرکاتی که دست از انجام آنها عاجز است، فراهم آید.
جوش نخوردن شکستگی استخوان
گاهی اوقات، شکستگی استخوان جوش نمیخورد، حتی پس از گذشت زمان کافی. این مشکل میتواند هم در درمانهای غیر جراحی و هم در درمانهای جراحی رخ دهد. درمان جوش نخوردن شکستگی استخوان بازو معمولاً شامل عمل جراحی و پیوند استخوان است. در این روش، محل شکستگی معمولاً با استفاده از پلاک فیکس میشود، یا در صورتی که قبلاً از پلاک استفاده شده و محل شکستگی حرکت دارد، پلاک تعویض میشود.
بد جوش خوردن شکستگی استخوان
در درمانهای غیر جراحی شکستگی تنه استخوان بازو، معمولاً قطعات شکسته به طور کاملاً دقیق در کنار هم جوش نمیخورند، اما این وضعیت معمولاً تغییر چشمگیری در ظاهر یا عملکرد بازو ایجاد نمیکند. حتی کوتاه شدن چند سانتیمتری بازو معمولاً مشکلی در عملکرد اندام فوقانی ایجاد نمیکند.
عفونت استخوان
عفونت استخوان بیشتر در شکستگیهای باز تنه استخوان بازو مشاهده میشود و در بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند، احتمال بروز عفونت بیشتر است. علائم عفونت معمولاً شامل قرمزی و تورم بازو و خروج ترشحات چرکی از محل شکستگی است. ممکن است بیمار علائم عمومی مانند تب نیز داشته باشد. درمان این عارضه معمولاً شامل استفاده از آنتیبیوتیکهای تزریقی و عمل جراحی برای برداشتن بافتهای مرده و تعویض یا خارج کردن پلاک یا میله داخل استخوانی است.