سندروم تونل تارسال یکی از مشکلات شایع در پا است که عمدتاً باعث بروز بی‌حسی، سوزش و سوزن سوزن شدن، و درد در کف پا می‌شود. این سندروم به طور معمول در افرادی رخ می‌دهد که بسیار ایستاده اند و کمتر نشسته‌اند، به خصوص کسانی که در وضعیت ایستاده برای مدت طولانی کار می‌کنند.
این بیماری به نام “سندروم TTS” یا “درد عصبی در مچ پا” نیز شناخته می‌شود، و پزشکان به منظور درمان آن از روش‌های مختلفی مانند استراحت، تزریق استروئید، یا بانداژ استفاده می‌کنند.
این سندروم وقتی ایجاد می‌شود که عصبی به نام “تیبیال” در پشت قوزک داخلی مچ پا تحت فشار قرار بگیرد و علائم و نشانه‌های مختلفی از درد و ناراحتی در پا به وجود آید. در این مقاله، به طور کامل در مورد علل، تشخیص، و روش‌های درمان سندروم تونل تارسال صحبت خواهیم کرد.
سندروم تونل تارسال چیست؟
در داخل قوزک پا، یک فضای باریک به نام “تونل تارسال” وجود دارد که بین استخوان‌های قوزک داخلی و زیر مالئول داخلی یا برآمدگی استخوانی قرار دارد. تونل تارسال باعث اتصال قوزک داخلی به پاشنه پا می‌شود و عبور عصب‌ها و عروق داخلی از آن انجام می‌شود. سندروم تونل تارسال زمانی در مچ پا به وجود می‌آید که فشار بر عصب تیبیال در پشت قوزک داخلی مچ پا ایجاد می‌شود. این سندروم شباهت زیادی به سندروم تونل کارپال در مچ دست دارد.
علل سندروم تونل تارسال
علل بروز سندروم TTS ممکن است بسیار متنوع باشند. برخی از عواملی که می‌توانند به ایجاد این سندروم منجر شوند عبارتند از:
- داشتن قوس زیاد کف پا و یا کف پای صاف.
- وجود خار در پاشنه.
- وجود برجستگی‌های استخوانی که در تونل تارسال ایجاد می‌شوند.
- التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید.
- آرتروز حاد یا استئوآرتریت.
- آرتروز مفصل مچ پا.
- وجود ضایعات یا توده‌های مانند تومورها نزدیک به عصب تیبیال یا حتی در داخل آن.
- ضربات و آسیب‌ها به پا که ممکن است منجر به پیچ خوردگی مچ پا یا التهاب شوند.
- وریس ورید‌های غشاء احاطه‌کننده عصب تیبیال که فشار روی عصب را افزایش می‌دهند.
- داشتن دیابت.
- آرتروز روماتیسمی.
- شغلی که نیاز به ایستادن طولانی دارد، مثل فروشندگی، نگهبانی و یا آرایشگری.
- استفاده از کفش‌های نامناسب که می‌تواند به پا آسیب برساند.
- بیماری‌ها و مشکلات نوروپاتی.
- التهاب غشاء سینوویال.
- بزرگ شدن عروق.
- مشکلات نوروپاتی محیطی.
- ورم ناشی از بارداری یا دلایل دیگر.
- افزایش وزن.
این عوامل ممکن است به صورت مستقل یا ترکیبی به بروز سندروم تونل تارسال منجر شوند. اگر علائم این سندروم را تجربه می‌کنید، بهتر است با پزشک خود مشورت کرده تا در زمان مناسب تشخیص داده شود و درمان مناسب به آن انجام پذیرد.
علائم سندروم تونل تارسال
علائم این سندروم معمولاً در نواحی قوزک پا، کف پا، یا انگشتان مشاهده می‌شوند. در ادامه، برخی از علائم مهم در این بیماری را فهرست می کنیم و آن ها را توضیح می‌دهیم:
- درد معمولاً در ناحیه کف پا به شکل سوزش یا تیرکشیدن است که با استراحت و کاهش فعالیت‌های مرتبط با ایستادن کاهش می‌یابد.
- احساس بی‌حسی یا سوزش در قسمت کف پا و چهار انگشت اول دست.
- احساس سردی یا گرمی در بخش‌های بالا یا پایین پا.
- تورم در ناحیه پایینی مچ پا و اطراف قوزک.
- خارش در منطقه مچ پا.
تشخیص سندروم تونل تارسال
برای تشخیص این سندروم، پزشکان از آزمایش‌های جسمی مختلفی استفاده می‌کنند که بر روی منطقه کف پا یا مناطق پایینی پا انجام می‌شود. همچنین سوالاتی در مورد علائمی که در قسمت قبل ذکر شد، از شما پرسیده می‌شود تا تشخیص دقیق‌تری برای بیماری داده شود. برخی از آزمون‌ها و روش‌های تشخیصی شامل موارد زیر می‌شوند:
- عکس‌برداری از مچ پا با استفاده از MRI یا تصاویر تشدید مغناطیسی.
- آزمایشات الکتریکی اعصاب و عضلات مانند نوار عصب و عضله یا تست هدایت عصبی (الکترومیوگرافی).
- عکس‌برداری از منطقه مورد نظر با اشعه‌ایکس.
- برق نگاری ماهیچه‌ای.
روش‌های درمان سندروم تونل تارسال
درمان سندروم تونل تارسال شامل روش‌های مختلفی است که می‌توانند به تسکین علائم این بیماری کمک کنند. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین روش‌های درمانی این سندروم اشاره می‌شود و توضیحاتی در مورد هر کدام ارائه می‌شود:
- استراحت: یکی از اولین و ساده‌ترین اقدامات درمانی برای سندروم تونل تارسال استراحت است. با استراحت دادن به پاها، تورم کاهش می‌یابد و علائم بهبود می‌یابند. عدم استراحت ممکن است فشار بیشتری بر روی قسمت پایینی پا وارد کند و سندروم تونل تارسال را تشدید کند.
- یخ گذاشتن روی پا: استفاده از یخ برای کاهش التهاب مفید است. شما می‌توانید بسته یخ را در یک حوله بپیچانید و هر بار به مدت 20 دقیقه آن را بر روی منطقه مچ پا قرار دهید. طی این فرآیند، بخش پایینی پا را بالاتر نگه دارید تا درمان مؤثرتر باشد و دردها بهبود یابند.
- گچ گرفتن پا: در برخی موارد، وقتی آسیب‌ها ناشی از سندروم تونل تارسال شدید باشند، پزشک ممکن است پا را به صورت کامل گچ بگیرد تا حرکات پا محدود شود. این اقدام به تدریج باعث بهبود تشخیصی به منظور بهبود عصب، مفصل و بافت اطراف می‌شود.
- تزریق داروهای ضد التهابی: در صورتی که درد ناشی از سندروم TTS به حدی شدید باشد که تحمل آن مشکل باشد، ممکن است از داروهای ضد التهابی نظیر کورتیکواستروئیدها یا بی‌حسی‌های موضعی با تزریق مستقیم به داخل منطقه عصبی استفاده شود. این تزریق مستقیم داروها به داخل عصب می‌تواند درد ناشی از سندروم TTS را کاهش دهد.
- کفش اصلاح و ابزار ارتوپدی: پزشک متخصص ممکن است توصیه کند که از کفش‌های ویژه‌ای استفاده کنید که به نحوی طراحی شده‌اند که کمترین فشار را به عصب وارد کنند و باعث کاهش التهاب آن شوند. این کفش‌ها معمولاً با طراحی‌های مختلف، تحرک پاها را محدود می‌کنند و تکیه‌گاه‌هایی برای پشتیبانی از قوس پا ایجاد می‌کنند، که در درمان سندروم TTS مؤثر هستند. همچنین ممکن است کفش‌هایی وجود داشته باشند که از پیچ خوردگی یا برگشت به داخل پا جلوگیری می‌کنند و برای افراد مبتلا به سندروم TTS مناسب باشند.
- کاهش فشار پا: اگر از کفش‌های اصلاحی یا ابزار ارتوپدی استفاده نمی‌کنید، بهتر است جوراب‌ها و کفش‌های گشاد و بزرگتری را پوشیده تا جلوی تنگی جوراب و کفش و تشدید درد سندروم تونل تارسال را بگیرید.
- فیزیوتراپی: تمرینات فیزیوتراپی می‌توانند به کاهش درد و علائم ناشی از سندروم TTS کمک کنند. این تمرینات شامل تقویت بافت‌های ارتباطی، ایجاد تحرک در ناحیه عصب تیبیال و ایجاد فضای باز در ناحیه مفصل می‌شوند. اگر تمرینات فیزیوتراپی بهبودی را به همراه نداشته باشند، روش‌های دیگری مانند الکتروتراپی، اولتراسوندتراپی، مگنت تراپی و غیره معمولاً به کار می‌روند. در زیر به برخی دیگر از روش‌های فیزیوتراپی برای درمان سندروم TTS اشاره می‌شود:
- موج‌درمانی: در این روش، پزشک با استفاده از موج‌های صوتی در ناحیه پا، به مدت 10 تا 15 دقیقه اقدام به درمان می‌نماید.
- طب سوزنی: این روش شامل بررسی سوابق پزشکی، رنگ، شکل و پوشش زبان توسط پزشک است. سپس آزمایشات خاصی انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که طب سوزنی مناسب است.
- بانداژ یا استفاده از بریس: در صورت تجویز بریس خاص توسط متخصص فیزیوتراپی، حرکات پا و منطقه قوزک پا محدود می‌شوند و این باعث کاهش فشار ورودی به تونل تارسال می‌شود.
- ورزش درمانی: ورزش درمانی شامل تمریناتی است که از پیچ خوردگی پا یا مشکلات مشابه جلوگیری می‌کنند. این تمرینات ایجاد تحرک در قوزک پا، انگشت‌ها و پاشنه پا را هدف قرار می‌دهند.
- لیزردرمانی: لیزر تراپی با استفاده از لیزر، به بهبود و بازسازی سلول‌های عصبی کمک می‌کند. همچنین با فعال‌سازی سیستم لنفاوی بدن و مسدود کردن مسیر پیام‌های درد به مغز، به درمان سندروم تارسال کمک می‌کند.
- پی آر پی: استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) یک روش درمانی دیگر برای سندروم تونل تارسال است. این روش می‌تواند به بازسازی بافت‌هایی کمک کند که التهاب دارند یا در حال تخریب هستند.
- اوزون تراپی: یکی دیگر از روش‌های درمانی برای سندروم تونل تارسال، اوزون تراپی است. این روش با فعال‌سازی سیستم آنتی‌اکسیدانی می‌تواند تاثیرات مثبتی بر روی بدن داشته باشد.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا اقدام کنید
جراحی تونل تارسال
اگر درد ناشی از سندروم تونل تارسال به حدی شدید باشد که دیگر نمی‌توانید آن را تحمل کنید یا اگر درمان‌های مراقبتی که در قبل اشاره شد موثر نباشند، جراحی ممکن است تنها گزینه باقی مانده باشد. در این جراحی، می‌توان با قطع یا کاهش فشار تونل تارسال به کاهش درد ناشی از این سندروم کمک کرد. در این جراحی، یک سوراخ به صورت ارتروسکوپی یا با ایجاد یک برش در اطراف منطقه مالئون میانی تونل تارسال ایجاد می‌شود.
این جراحی معمولاً تا 60 دقیقه طول می‌کشد و نیازی به مراقبت پزشکی پس از جراحی ندارد. همچنین، در طی جراحی می‌توان از بیهوشی یا بی‌حسی موضعی استفاده کرد تا شما در طی جراحی هوشیار باشید اما احساس درد در ناحیه جراحی نکنید.
در جراحی ابتدا نگهدار خم‌کننده بریده می‌شود و سپس ناحیه جراحی با دقت بررسی می‌شود. بخش‌های دیگری که ممکن است در طول جراحی بریده شوند شامل کانال‌های بالایی، پایینی و میانی تونل تارسال هستند. اگر پزشک در ناحیه جراحی کیست یا بافت‌های زخمی را مشاهده کند، آن‌ها نیز برداشته می‌شوند و نوارهای فیبری که باعث فشار به عصب تیبیال می‌شوند، قطع می‌شوند.
سخن پایانی
در این مطلب به طور کامل درباره سندروم تونل تارسال، علل، علائم و درمان آن صحبت کردیم و اکنون شما با این سندروم آشنا هستید. اگر سوالی داشتید در بخش نظرات از ما بپرسید.
