مقدمه: آناتومی جامع بازو
در این مقاله به آناتومی جامع بازو خواهیم پرداخت. بازو به عنوان اتصال شانه به ساعد، نقش مهمی در حرکات دست – مهمترین اندام حرکتی بدن انسان – ایفا می‌کند. این بخش به تشریح کامل اجزای بازو از استخوان تا عضلات، عروق و اعصاب پرداخته و در نهایت به بررسی رادیوگرافی بازو می‌پردازد.
- مقدمه: آناتومی جامع بازو
- آناتومی استخوان بازو
- تشریح ناحیه توبروزیته بازو و لیگامان عرضی
- ساختار سر استخوان بازو و مفصل آن
- گردن و تنه استخوان بازو
- توبروزیته دلتویید و ساختار استخوان بازو
- ساختار تحتانی استخوان بازو
- اپی کندیل داخلی و قرقره استخوان بازو
- مفاصل و غضروف‌های مرتبط با استخوان بازو
- آناتومی مفاصل بازو و فرورفتگی‌های استخوان آن
- آناتومی عضلات بازو
- آناتومی اعصاب بازو
آناتومی استخوان بازو
استخوان بازو یا هومروس (Humerus)، یک استخوان بلند است که در بخش فوقانی با استخوان کتف یا اسکاپولا (Scapula) و در آرنج با استخوان‌های ساعد یعنی زند بالایی (رادیوس – Radius) و زند زیرین (اولنا – Ulna) مفصل می‌شود. این استخوان بزرگ‌ترین استخوان اندام فوقانی بوده و در میان عضلات بازو قرار دارد.
سر استخوان بازو (Humeral head) به شکل برجستگی کروی است و در کنار آن دو برجستگی به نام‌های توبروزیته بزرگ (Greater tuberosity) و توبروزیته کوچک (Lesser tuberosity) قرار دارند. توبروزیته بزرگ در قسمت خارجی محل اتصال سر به تنه و توبروزیته کوچک در قسمت جلویی یا قدامی این ناحیه موجود است.
تشریح ناحیه توبروزیته بازو و لیگامان عرضی
بین توبروزیته کوچک و بزرگ بازو، شیاری به نام شیار بی‌سیپیتال (Bicipital groove) قرار دارد. روی این شیار، لیگامان عرضی بازو (Transverse humeral ligament) وجود دارد که یک تونل ایجاد می‌کند و از آن سر بلند تاندون عضله دوسر عبور می‌کند.
ساختار سر استخوان بازو و مفصل آن
سر استخوان بازو تقریباً یک سوم سطح یک کره کامل را تشکیل می‌دهد و با غضروف مفصلی پوشیده شده است. این بخش با حفره گلنویید (Glenoid fossa) استخوان کتف یا اسکاپولا مفصل می‌شود.
گردن و تنه استخوان بازو
جایی که سر استخوان بازو به تنه آن می‌چسبد را گردن استخوان بازو (Humeral neck) نامیده می‌شود. قسمت میانی استخوان را تنه استخوان بازو (Humeral shaft) می‌گویند که در بالا شکل استوانه‌ای و در پایین پهن‌تر می‌شود.
توبروزیته دلتویید و ساختار استخوان بازو
در مرکز تنه استخوان، برجستگی‌ای به نام توبروزیته دلتویید (Deltoid tuberosity) وجود دارد که محل اتصال عضله دلتویید است.
ساختار تحتانی استخوان بازو
در قسمت‌های پایینی استخوان بازو، سطح مقطع از دایره‌ای به مثلثی تغییر شکل می‌دهد و پایین‌تر تقریباً تخت و مسطح می‌شود. در این قسمت‌ها، برجستگی‌هایی به نام کندیل خارجی (Lateral condyle) و کندیل داخلی (Medial condyle) وجود دارند.
اپی کندیل داخلی و قرقره استخوان بازو
چسبیده به کندیل داخلی، برجستگی‌ای به نام اپی کندیل داخلی (Medial epicondyle) قرار دارد. بین کندیل خارجی و داخلی، استخوان شکل قرقره‌ای (Troclea) به خود می‌گیرد.
مفاصل و غضروف‌های مرتبط با استخوان بازو
سطح قدامی، زیرین و خلفی قرقره با غضروف مفصلی پوشیده شده و با بخش بالایی استخوان اولنا مفصل می‌شود. قسمتی از اولنا که با تروکلئا مفصل می‌شود، فرورفتگی سمی لونار (Semilunar notch) نام دارد. سطح جلویی و پایینی کندیل خارجی برجسته‌تر بوده و با کاپیتلوم (Capitulum) پوشیده می‌شود که با سر استخوان رادیوس مفصل می‌کند.
آناتومی مفاصل بازو و فرورفتگی‌های استخوان آن
فرورفتگی‌های جلویی استخوان بازو
در بالای کاپیتلوم و در جلوی استخوان بازو، فرورفتگی‌ای به نام حفره رادیال (Radial fossa) وجود دارد که هنگام خم شدن کامل آرنج، سر استخوان رادیوس در آن قرار می‌گیرد.
در بالای تروکلئا و در جلو، فرورفتگی دیگری به نام کورونویید فوسا (Coronoid fossa) قرار دارد که در زمان خم شدن کامل مفصل آرنج، زائده کورونویید در آن جای می‌گیرد.
فرورفتگی‌های پشتی استخوان بازو
در بالای تروکلئا و در پشت استخوان بازو، فرورفتگی عمیقی به نام فوسای اولکرانون (Olecranon fossa) وجود دارد که در زمان صاف شدن کامل آرنج، زائده اولکرانون در آن قرار می‌گیرد.
آناتومی عضلات بازو
تقسیم‌بندی عمومی عضلات بازو
عضلات بازو به دو دسته تقسیم می‌شوند: عضله سه سر یا تری‌سپس در قسمت پشتی بازو، و سه عضله در قسمت جلویی بازو که عبارتند از عضله بی‌سپس، براکیالیس و کوراکوبراکیالیس.
عضله دوسر بازویی یا بی‌سپس براکی
این عضله در جلوی بازو قرار داشته و دو سر دارد. سر بلند آن از لبه بالایی حفره گلنویید شروع شده و از ناودان بازویی عبور می‌کند. سر کوتاه آن از زائده کوراکوئید آغاز شده و به پایین می‌آید. عضله دوسر بازویی با خم کردن ساعد بر روی بازو و چرخش خارجی ساعد نقش دارد.
عضله براکیالیس
این عضله زیر عضله بی‌سپس قرار گرفته و به سطح جلویی استخوان بازو می‌چسبد و به قسمت بالایی و جلویی استخوان اولنا متصل می‌شود. عضله براکیالیس در خم کردن مفصل آرنج نقش دارد.
عضله کوراکوبراکیالیس
این عضله کوچک‌تر از دو عضله قبلی بوده و از زائده کوراکویید به سمت پایین می‌آید و به لبه داخلی تنه استخوان بازو می‌چسبد. وظیفه این عضله جلو بردن بازو و نزدیک کردن آن به تنه است.
آناتومی عضله سه سر بازویی یا تری سپس براکی (Triceps brachii)
عضله سه سر بازویی در پشت بازو قرار گرفته و دارای سه سر تاندونی است. سر بلند آن از زیر حفره گلنویید شروع شده، سر خارجی و داخلی به سطح بالایی و پشتی استخوان بازو می‌چسبند. این عضله در پایین به زائده اولکرانون استخوان اولنا متصل می‌شود و در صاف و مستقیم کردن مفصل آرنج نقش دارد. همچنین، می‌تواند بازو را به پشت برده و به تنه نزدیک کند.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا و یا از طریق واتس‌اپ اقدام کنید
آناتومی اعصاب بازو
عصب موسکولوکوتانه
این عصب از شبکه بازویی منشعب شده و در بازو فعالیت سه عضله بی‌سپس، براکیالیس و کوراکوبراکیالیس را کنترل می‌کند. در قسمت‌های پایین‌تر از بازو، حس بخشی از پوست ساعد را تامین می‌کند.
عصب رادیال
عصب رادیال از تنه پشتی شبکه بازویی منشعب شده و در بازو، عضله سه سر بازویی را فعال می‌کند. این عصب در قسمت‌های بالایی بازو در داخل قرار گرفته و به سمت پشت استخوان بازو حرکت می‌کند. در پایین‌تر از آرنج، حرکت برخی از عضلات ساعد و حس بخشی از دست را کنترل می‌کند.
عصب‌های مدیان و اولنار
این دو عصب پس از خروج از شبکه بازویی، در سمت داخلی بازو به سمت پایین حرکت می‌کنند. آن‌ها در بازو کار خاصی انجام نداده و به ساعد و دست می‌رسند، جایی که حس و حرکت را کنترل می‌کنند.
