در درمان شکستگی استخوان، دو هدف اساسی دنبال میشود که حضور آنها ضروری است تا درمان موفقیت آمیز باشد. این دو هدف به شرح زیر هستند:
- بازگشت شکل ظاهری اندام به اندازهای که قبل از شکستگی بود.
- بازگشت کارکرد عضو آسیب دیده به سرعت و به حالت اندازه قبل از شکستگی.
معیار بازگشت شکل ظاهری اندام در درمان شکستگی استخوان
معیار بازگشت شکل ظاهری اندام از چند زاویه قابل بررسی است:
- طول اندام نباید کوتاه شود و بعد از جوش خوردن شکستگی، طول استخوان باید به حالت قبل از شکستگی بازگردد.
- اندام در نقطهای که شکسته شده، در حالت زاویه دار جوش نخورد. به این معنی که اگر بخاطر شکستگی استخوان به دو قسمت تقسیم شده است، این دو قسمت پس از جوش خوردن نباید نسبت به هم زاویه دار باقی بمانند و نباید طول آنها با یکدیگر ناسازگار شود.
- استخوان در نقطه شکستگی نباید در حالت چرخیده جوش نخورد. به عبارت دیگر، اگر استخوان ساق در وسط خود شکسته شود و قسمتی که به مچ پا نزدیکتر است در حالت چرخیده خارجی جوش بخورد، مچ پا و بخصوص کف پا باید به طرز طبیعی و به سمت جلو بازگردند.
معیار بازگشت کارکرد عضو آسیبدیده نیز از چند جنبه مهم قابل بررسی است. اندام از اجزای مختلف و عناصر متنوعی تشکیل شده است که اگر به درستی عمل نکنند، عملکرد طبیعی اندام برنگشته نیست. برگشت کارکرد عضو از ڷند جنبه قابل بررسی است.
بازگرداندن حرکات به مفاصل اطراف شکستگی
در بازگرداندن حرکات به مفاصل اطراف شکستگی دو اصل اساسی وجود دارد که حضور آنها ضروری است. در اندام تحتانی، اگر مانند زانو به خوبی قابلیت خم و راست کردن را نداشته باشید، انجام کارهای روزمره مثل نشستن به راحتی، صعود و نزول از پلهها، کوتاه کردن ناخنهای پایتان، یا حتی شانه زدن سرتان دشوار خواهد بود.
در اندام فوقانی نیز، به عنوان مثال در مورد آرنج، اگر نتوانید آن را به درستی خم کنید، انجام کارهایی مانند برداشتن قاشق به دهان یا شانه زدن به مشکل خواهد خورد.
بعد از درمان شکستگی، اغلب مواردا حرکات مفاصل در اندام آسیب دیده محدود میشود. به عنوان مثال، درمان یک شکستگی در ناحیه مچ دست ممکن است با جاانداختن شکستگی و استفاده از گچ انجام شود. در مدتی که اندام در این گچ بیحرکت است، مفاصل آن اندام به تدریج از توانایی تحرک و انعطاف خود محروم میشوند و به عبارتی “خشک” میشوند.
یا در مواردی که برای درمان شکستگی تنه استخوان ران از عمل جراحی و استفاده از پلاک استفاده میشود، عضلات آسیبدیده معمولاً به یکدیگر و به استخوان زیرشان متصل میشوند. این اتصالات ممکن است حرکت آزاد عضلات روی یکدیگر و استخوان را محدود کنند، که نتیجه آن محدود شدن حرکات مفاصلی است که به این عضلات وابسته هستند.
روندی که در درمان بسیاری از شکستگیها طبیعی اتفاق میافتد، اما پزشک معالج به وسیله اقداماتی به پیشگیری از این محدودیتها میپردازد یا اگر از پیشگیری ناممکن باشد، به بازگرداندن حرکت مفصل به وضعیت اولیه اشتغال دارد. بنابراین، یکی از معیارهای موفقیت در درمان، بازگرداندن دامنه حرکات مفاصل در اندام آسیب دیده به حالت قبل از شکستگی است.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا اقدام کنید
حفظ کارکرد عضلات
حفظ کارکرد عضلات در اندامهای مورد شکستگی بسیار حیاتی است. اندامها بدون حرکت واقعاً ناتوان هستند، و عضلات نقش اساسی در ایجاد حرکت در هر بخش از بدن ایفا میکنند. این عضلات در اندامهای متأثر از شکستگی ممکن است به شدت ضعیف شوند، که میتواند به چندین شیوه اتفاق افتد.
به عنوان مثال، فرض کنید یک بیمار شکستگی در ناحیه آرنج داشته باشد و برای درمان از گچ استفاده شود. در مدت زمانی که اندام بیمار در گچ قرار دارد و حرکت نمیکند، عضلات بازوی او تقریباً فعالیتی ندارند. از آنجا که عضلات بهرهور از تمرین نمیبرند، پس احتمالاً طی مدتی کوتاه تحرک آنها کاهش پیدا میکند.
این کاهش توانایی حرکتی عضلات البته تا زمانی که اندام بیمار در گچ است، مشهود نیست، اما پس از خروج از گچ، بیمار متوجه میشود که قدرت بازوی خود نسبت به قبل از شکستگی کاهش یافته است.
حال فرض کنید بیمار دیگری داریم که شکستگی ساق دارد و جراحی با استفاده از میله داخل استخوانی انجام شده است. این بیمار به دلیل درد پس از جراحی توصیهات پزشک معالج را نادیده میگیرد و مچ پای خود را حرکت نمیدهد. به طبیعت میاندازد که عضلاتی که مسئول حرکت مچ پای او هستند، به علت عدم استفاده، ضعیف میشوند.
ضعف عضلات به خصوص زمانی مشخص میشود که بیمار پس از جوش خوردن محل شکستگی، قصد دارد روی پا آسیب دیده ایستاده و حرکت کند، اما به علت ضعیف شدن عضلات، این کار برای او مشکل میآید.
بنابراین، یکی از معیارهای مهم در تعیین موفقیت درمان شکستگی، حفظ قدرت عضلات اندام متاثر به حالت قبل از شکستگی است.
ترمیم و جوش خوردن شکستگی
یکی از عوامل مهم در بازگشت به کارایی اندامهای متاثر از شکستگی، عملیات جوش خوردن است. اگر استخوان شکسته کامل و درست جوش نخورده باشد، امکان بازیابی کارایی اندام به حالت قبلی کمتر میشود. بنابراین، جوش خوردن درمانی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
اندام فقط از استخوان و عضلات تشکیل نشده است. عناصر مهم دیگری همچون اعصاب و عروق نیز در اندام وجود دارند و نقش بسیار حیاتی در حفظ عملکرد صحیح اندام ایفا میکنند. اگر این عناصر به علت ضربه اولیه یا لبه تیز شکستگی آسیب ببینند، لازم است که به درستی درمان شوند تا اندام بتواند عملکرد طبیعی خود را دوباره به دست آورد.
زمان مورد نیاز برای جوش خوردن شکستگی نیز بسیار مهم است. هدف اصلی درمان صحیح یک شکستگی، بازگشت عضو به عملکرد طبیعی به سرعت ترین زمان ممکن است. دراز کشیدن درمان موجب مشکلات بسیاری برای بیمار میشود. مدت طولانی بستری شدن در بیمارستان میتواند بار مالی زیادی به بیمار وارد کند. همچنین، مدت زمان طولانی استراحت در منزل، علاوه بر اینکه از فعالیتهای اقتصادی بازمیدارد، ممکن است فشارهای روحی به بیمار وارد کند که گاهاً اثرات بیشتری از شکستگی خود دارد.
به همین دلیل، روشهای درمانی در چند دهه اخیر به منظور بازگرداندن بیمار به فعالیتهای روزمره به سرعت تغییر کردهاند. این تغییرات به بیمار امکان بازگشت به فعالیتهای روزانه را سریعتر میدهند.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا اقدام کنید
سپاسگزاریم که مقاله درمان شکستگی استخوان: معیارهای درمان موفق را مطالعه نمودید. اگر سوالی درباره درمان شکستگی استخوان دارید از ما بپرسید.