در این مقاله به دررفتگی مفصل آرنج می پردازیم. دررفتگی Dislocation به حالتی می‌گویند که در آن دو سطح مفصلی که مفصل را تشکیل می‌دهند از یکدیگر جدا می‌شوند. به عبارت دیگر، دو استخوانی که یک مفصل را می‌سازند، ارتباط آناتومیک خود را نسبت به یکدیگر از دست می‌دهند.
نیمه دررفتگی مفصل آرنج
گاهی اوقات سطوح مفصل کاملاً از یکدیگر جدا نمی‌شوند، اما وضعیت صحیح آناتومیک خود را نسبت به هم از دست می‌دهند. در این حالت، قسمت‌هایی از سطوح مفصلی همچنان با یکدیگر در تماس باقی می‌مانند که به آن نیمه دررفتگی یا Subluxation گفته می‌شود.
آناتومی مفصل آرنج
مفصل آرنج از سه استخوان تشکیل شده است: در بالا، قسمت پایینی استخوان بازو (Humerus bone) قرار دارد و در پایین، قسمت بالایی دو استخوان ساعد، یعنی زند زیرین (Ulna) و زند زبرین (Radius)، در تشکیل مفصل آرنج شرکت می‌کنند. زند زیرین در طرف انگشت کوچک دست و زند زبرین در طرف شست دست قرار دارد.
لیگامان‌های مفصل آرنج
در دو طرف مفصل آرنج، یعنی در طرف خارج و داخل آن، لیگامان‌هایی وجود دارند که مفصل آرنج را پایدار نگه می‌دارند. لیگامان‌هایی که در قسمت خارجی قرار دارند، استخوان بازو را به استخوان زند زبرین (Radius) متصل می‌کنند و لیگامان‌هایی که در قسمت داخلی مفصل آرنج قرار دارند، استخوان بازو را به استخوان زند زیرین (Ulna) متصل می‌کنند.
علت اصلی دررفتگی آرنج
دررفتگی آرنج به ندرت رخ می‌دهد، اما شایع‌ترین علت آن زمین خوردن روی کف دست است، به ویژه زمانی که فرد دست خود را کشیده و به جلو نگه داشته باشد. با برخورد کف دست به زمین، نیرویی از طرف زمین به دست وارد می‌شود.
مکانیسم ایجاد دررفتگی از طریق زمین خوردن
در شرایطی که نیرو به سمت بالا حرکت کرده و از طریق ساعد به آرنج رسیده و موجب دررفتگی آرنج می‌شود.
دررفتگی آرنج ناشی از تصادفات اتومبیل
مکانیسم دیگری که می‌تواند به دررفتگی آرنج منجر شود، تصادف اتومبیل است. در این حوادث، زمانی که اتومبیل به دلیل برخورد با مانع به طور ناگهانی متوقف می‌شود، سرنشینان برای جلوگیری از برخورد با داشبورد دست‌های خود را به جلو می‌آورند. نیروی حاصله با همان مکانیسم زمین خوردن به آرنج منتقل شده و موجب دررفتگی آن می‌شود.
آسیب‌های همراه با دررفتگی آرنج
در هنگام دررفتگی آرنج، معمولاً بافت‌های اطراف مفصل مثل کپسول مفصلی و لیگامان‌ها دچار آسیب می‌شوند. این آسیب‌ها ممکن است به صورت کشیدگی یا حتی پارگی کامل باشند. در موارد شدیدتر، ممکن است همراه با دررفتگی، شکستگی استخوانی نیز در مفصل آرنج رخ دهد و یا به عروق و اعصابی که از ناحیه آرنج عبور می‌کنند، آسیب برسد.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا و یا از طریق واتس‌اپ اقدام کنید
عوامل خطر دررفتگی آرنج
در بعضی از افراد، مفصل آرنج به طور ذاتی شل است. همچنین در برخی دیگر، قوس زائده اولکرانون کمتر است. در این دو گروه، احتمال دررفتگی آرنج در پی ضربه بیشتر است.
علائم دررفتگی مفصل آرنج
معمولاً، علائم دررفتگی آرنج به صورت تغییر شکل آرنج همراه با درد شدید بروز می‌کند. بعد از مدتی، تورم در ناحیه آرنج ایجاد می‌شود. بیمار معمولاً آرنج دررفته خود را با دست دیگر نگه داشته و از حرکت آن جلوگیری می‌کند. هر گونه حرکت آرنج با درد شدید همراه است و معمولاً بعد از مدت کوتاهی از ضربه، کبودی در قسمت داخلی مفصل مشاهده می‌شود. پزشک برای تشخیص از رادیوگرافی ساده کمک می‌گیرد.
روش‌های تصویربرداری
عکس‌برداری از آرنج برای شناسایی جابجایی استخوان‌ها و بررسی وجود یا عدم وجود شکستگی همراه با دررفتگی انجام می‌شود.
درمان دررفتگی آرنج
مانند سایر انواع دررفتگی‌ها، باید به سرعت اقدام به جااندازی دررفتگی آرنج شود. این کار بهتر است در اتاق عمل و با بیهوشی عمومی انجام گیرد، اما در بخش اورژانس نیز قابل اجراست. قبل از جااندازی، درد بیمار با داروهای مسکن کاهش می‌یابد. تکنیک جااندازی شامل کشیدن ساعد در امتداد طولی آن و هل دادن زائده اولکرانون به سمت جلو است.
مراقبت‌های پس از جااندازی
بعد از جااندازی، آرنج در یک آتل قرار گرفته و برای مدت یک تا دو هفته بی‌حرکت می‌ماند. شروع زودهنگام حرکات آرنج برای جلوگیری از محدودیت حرکتی ضروری است. بیمار باید تحت نظر پزشک و فیزیوتراپ، حرکات و تمرینات خاصی را برای تقویت عضلات اطراف آرنج انجام دهد. با این حال، گاهی اوقات محدودیت حرکتی به صورت محدودیت در باز شدن کامل آرنج باقی می‌ماند. در مواردی که دررفتگی آرنج با شکستگی همراه است، معمولاً نیاز به جراحی وجود دارد.
عوارض دررفتگی آرنج
شایع‌ترین عوارض دررفتگی آرنج عبارتند از آسیب عصبی، که ممکن است به فلج موقتی منجر شود، آسیب به شریان بازویی، استخوان‌سازی نابجا که می‌تواند موجب محدودیت حرکتی آرنج شود، و محدودیت حرکتی به دلیل چسبندگی بافت‌های اطراف و داخل مفصل.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا و یا از طریق واتس‌اپ اقدام کنید
