در این مقاله از مزکز بین المللی افزایش قد ایران به موضوع آسیب مفصل استرنوکلاویکولر شانه خواهیم پرداخت. شانه از مفاصل متعددی تشکیل شده است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها مفصل بین استخوان ترقوه و جناغ است. این مفصل می‌تواند به دنبال ضربات وارده به شانه دچار دررفتگی شود.
آناتومی مفصل شانه
استخوان ترقوه یا کلاویکل در دو انتهای خود با دو استخوان دیگر مفصل می‌شود. در قسمت داخلی، استخوان ترقوه با استخوان جناغ (استرنوم) مفصل شده و در طرف لترال یا خارجی، ترقوه با استخوان کتف یا اسکاپولا (Scapula) مفصل می‌شود. مفصل بین استخوان جناغ و کلاویکل را مفصل استرنوکلاویکولر (Sternoclavicular joint) نامیده می‌شود. دررفتگی این مفصل نادر است و نیمی از موارد ناشی از تصادفات اتومبیلی است.
دررفتگی مفصل استرنوکلاویکولر
در دررفتگی مفصل استرنوکلاویکولر، سر استخوان ترقوه که با جناغ مفصل شده، به سمت جلو جابجا می‌شود (دررفتگی قدامی) و اغلب به دنبال ضربه به شانه ایجاد می‌شود. بندرت، سر استخوان ترقوه ممکن است به سمت عقب جابجا شود (Retrosternal dislocation) و به نای و عروق مهم قفسه سینه آسیب برساند. این نوع دررفتگی معمولاً بر اثر ضربه مستقیم از سمت جلو به مفصل ایجاد شده و ممکن است همراه با شکستگی دنده‌های بالایی قفسه سینه باشد.
علائم دررفتگی مفصل بین ترقوه و جناغ
در این حالت، محل مفصل در سمت داخلی استخوان ترقوه و کنار جناغ متورم و برجسته می‌شود. بیمار در محل مفصل احساس درد دارد که با فشار دادن به محل مفصل تشدید می‌شود. حرکات شانه نیز می‌توانند باعث ایجاد درد در محل مفصل شوند. تشخیص این آسیب با استفاده از رادیوگرافی ساده دشوار است و برای دقت بیشتر نیاز به استفاده از سی تی اسکن است.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا و یا از طریق واتس‌اپ اقدام کنید
درمان آسیب مفصل استرنوکلاویکولر شانه
در حالتی که سر استخوان ترقوه به سمت جلو جابجا شده باشد، جااندازی با فشار دادن استخوان به سمت عقب انجام می‌گیرد. پس از جااندازی، دست بیمار برای مدت دو هفته به گردن آویزان می‌شود. پس از این مدت، بیمار شروع به انجام حرکات شانه در قالب فیزیوتراپی می‌کند.
در مواردی که جابجایی سر استخوان ترقوه به عقب رخ داده باشد، جراح ارتوپد با استفاده از گیره‌های مخصوص، سر استخوان را گرفته و به سمت جلو می‌آورد.
دررفتگی مکرر مفصل استرنوکلاویکولر
گاهی اوقات بیماران دچار دررفتگی مکرر مفصل استرنوکلاویکولر می‌شوند. در این حالت، هر وقت بیمار شانه‌اش را به سمت عقب می‌برد، سر استخوان ترقوه در مفصل استرنوکلاویکولر همراه با یک صدای تقه به سمت جلو می‌رود و وقتی شانه را به جلو می‌آورد، مفصل دوباره جا می‌افتد.
در اکثر موارد این عارضه مشکل جدی برای بیمار ایجاد نکرده و نیاز به درمان خاصی ندارد. با این حال، در مواردی که این مشکل برای بیمار آزاردهنده باشد، عمل جراحی انجام می‌شود. این عمل جراحی به صورت بازسازی یک لیگامان جدید در محل مفصل با استفاده از تاندون عضله سابکلاویوس (Subclavius tendon) یا قسمتی از فاشیا لاتا (Fascia lata) انجام می‌شود.
