آرتروز شانه، که به عنوان ساییدگی یا استئوآرتریت شانه نیز شناخته می‌شود، یک بیماری است که در اثر فرسودگی و خرابی غضروف مفصل شانه به وجود می‌آید. این اختلال موجب درد و محدودیت حرکتی در مفصل می‌گردد.
مفصل شانه چیست؟
مفصل شانه در این متن به مفصل گلنوهومرال اشاره دارد. این نوع ساییدگی در مقایسه با مفاصل دیگر مانند ران، زانو و دست، کمتر شایع است.
علل ایجاد آرتروز شانه
آرتروز مفصل شانه معمولاً با افزایش سن بروز می‌کند، اما ممکن است در برخی افراد زودتر یا دیرتر ایجاد شود. تقریباً یک سوم افراد بالای شصت سال به این بیماری مبتلا هستند. علل اصلی آرتروز شانه عبارتند از:
- ضربه شدید به مفصل شانه به دنبال حادثه
- فشار مداوم و سنگین به مفصل به واسطه فعالیت‌های شغلی یا ورزشی
- بیماری‌هایی مانند روماتیسم
- عفونت مفصل
- سابقه جراحی مفصل شانه
علائم آرتروز شانه
درد و خشکی مفصل از مهم‌ترین نشانه‌های ساییدگی شانه هستند. درد هنگام حرکت دادن مفصل یا بلند کردن اشیا تشدید می‌یابد. گاهی اوقات، حرکت مفصل با صدا یا احساس سایش همراه است. بیماری می‌تواند به تدریج به کاهش دامنه حرکات مفصل و ضعف و لاغری عضلات اطراف شانه منجر شود. شدت علائم ممکن است در طول زمان متغیر باشد.
روش تشخیص آرتروز شانه
تشخیص آرتروز شانه اغلب با استفاده از روش‌های تصویربرداری پزشکی مانند رادیوگرافی انجام می‌شود.
رادیوگرافی در تشخیص آرتروز شانه
در رادیوگرافی ساده، پزشکان به دنبال نشانه‌های خاصی در مفصل شانه می‌گردند. یکی از این نشانه‌ها کاهش فضای مفصلی است، که به معنای کم شدن فاصله بین سر استخوان بازو و حفره گلنوئید است. از آنجا که غضروف در تصاویر رادیوگرافی قابل مشاهده نیست، این کاهش فاصله نشان دهنده فرسودگی و آسیب غضروف است.
استئوفیت‌ها و آرتروز شانه
همچنین، در اطراف سر استخوان بازو، جایی که غضروف به پایان می‌رسد، ممکن است رشد استخوانی اضافه مشاهده شود که به آنها استئوفیت (Osteophyte) گفته می‌شود. این استخوان‌های اضافه ممکن است در لبه حفره گلنوئید نیز رشد کنند و نشانه دیگری از تخریب مفصل محسوب می‌شوند.
تشخیص آرتروز شانه از طریق رادیوگرافی
برای تشخیص آرتروز شانه، رادیوگرافی مفصل شانه انجام می‌گیرد. در این روش تصویربرداری، استخوان زیر غضروف مفصلی سفت‌تر و سفیدتر در تصاویر رادیوگرافی دیده می‌شود. این تغییرات ممکن است همراه با تشکیل کیست‌های استخوانی در سر استخوان بازو یا زیر حفره گلنوئید باشد.
تفاوت علائم رادیولوژیکی و بالینی
گاهی اوقات علائم رادیولوژیکی نشان‌دهنده آرتروز، با علائم بالینی بیمار همخوانی ندارد. به این معنی که شدت علائم رادیوگرافی ممکن است زیاد باشد در حالی که بیمار علائم بالینی چندانی نداشته باشد و برعکس.
درمان آرتروز شانه
آرتروز شانه درمان قطعی ندارد و تغییرات رخ داده در مفصل غیرقابل بازگشت هستند. هدف اصلی از درمان، کاهش درد بیمار است.
درمان‌های غیر جراحی
درمان آرتروز شانه عمدتاً با روش‌های غیرجراحی آغاز می‌شود که شامل:
- کاهش فعالیت‌های بدنی و پرهیز از کارهایی که درد را تشدید می‌کنند
- انجام نرمش‌ها برای افزایش دامنه حرکتی و قدرت عضلات شانه
- گرم نگه داشتن شانه
- استفاده از داروهای ضد التهاب
- تزریق داروهای حاوی کورتیکوستروئید در صورت لزوم
راهنمایی‌های کلی برای کاهش فشار بر شانه
- نگه داشتن اشیاء نزدیک به بدن هنگام بلند کردن
- پرهیز از بلند کردن اشیاء سنگین یا بالای سر
- اجتناب از حرکات پرتابی یا فشار دادن با دست در ورزش
درمان‌های جراحی
در صورتی که درمان‌های غیرجراحی موثر واقع نشوند، اقدامات جراحی در نظر گرفته می‌شوند که شامل:
آرتروسکوپی شانه
در این روش، بافت‌های اضافه از مفصل شانه خارج می‌شوند تا به کاهش موقتی درد کمک کند.
تعویض مفصل شانه
این روش درمانی آخرین گزینه برای بیماران مبتلا به آرتروز شانه است. مفصل آسیب‌دیده با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود. این عمل به دو شکل آرتروپلاستی نیمه (همی آرتروپلاستی) و تعویض کامل مفصل انجام می‌شود.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر نادر مطلبی زاده فوق تخصص و جراح افزایش قد از اینجا و یا از طریق واتس‌اپ اقدام کنید
